Ülkemizde ikinci el otomobil fiyatları arşa doğru yükselmeye devam ederken pandemiyle birlikte otomobil piyasasını vuran çip krizi hala aşılabilmiş değil.
Bu yazımızda ikinci el otomobil piyasasında yaşanan bu kaosun geçici bir problem mi yoksa kalıcı bir gerçek mi olacağı konusunu ve bu konudaki temennilerimizi paylaşacağız.
Aslında içten yanmalı otomobil arzının düşürülmesi zaten beklenen bir durum. Ülkeler 2030, 2040 yılları için kendilerine hedefler koyuyor ve belirli tarihlerde elektrikli otomobilere tamamen geçiş sözleri veriyorlar. Çip krizi otomobil üretimini sekteye uğratarak bu süreci hızlandıran kıvılcımı ateşlemiş gibi görünüyor. Çünkü bu krizden her nedense! elektrikli otomobiller ve diğer elektronik cihazlar içten yanmalı otomobiller kadar etkilemedi.
O zaman şu soru akıllarak geliyor: Acaba “Sıfır karbon” hedefine ulaşmayı hızlandırmak için bazı güçler düğmeye basarak bu çip krizini tetiklemiş olabilir mi? Bu bir komplo teorisi olsada zamanlamasının manidar olması ve sonuçlarına baktığımızda yaşananların doğal bir süreç olduğuna inanmak için biraz naif olmak gerekiyor.
Peki zorla güzellik olur mu? Örneğin ülkemizde insanların araba sevdası devam ediyor ve otomobiller evler gibi hatta şu an daha üst seviyede bir arzu nesnesi ve yatırım aracı olmaya devam ediyorlar. Otomobil arzını kısıtlamak buna tuz biber ekti ve artık ülkemizde otomobiller bir ulaşım aracı olmaktan çıkıp birer yatırım aracına dönüştüler.
Peki eğer dünyayı yöneten güçler gerçekten bu şekilde düğmeye bastılarsa içten yanmalı otomobillerin önümüzdeki süreçte bir şekilde değer kaybetmesi gerekmiyor mu?
İstanbul gibi Azot dioksit ve PM25 değerlerinin yüksek olduğu şehirlerde yerel yönetimlerin alacağı kararlarla bu araçların şehrin dışına ve Anadolu’nun diğer şehirlerine sürülmesi mümkün olabilir.
Bu konuda alınabilecek en basit karar İstanbul gibi zirai ve üretim faaliyetlerinde yakıt harcamayan ve tamamen ulaşım amaçlı yakıt tüketen şehirlerde Benzin ve Motorin fiyatlarının kademeli olarak artırılması olabilir. Bu şekilde bu araçlar için Anadolu’ya göç süreci hızlandırılabilir. Böyle bir senaryoda İstanbul’da elektrikli araçlara olan talep artarken tarım faaliyetlerinde bulunan ve motorin yakıt fiyatlarının daha uygun olduğu Anadolu illerinde eski içten yanmalı araçlar talep görmeye devam edeceklerdir.
Trendler
Elektrikli otomobillere baktığımızda 2020 yılında ABD’de toplam 230bin satış rakamını yakaladıkları görüyoruz. Aynı dönemde ABD’de elektrikli bisiklet satışı ise bu rakamı ikiye katlayarak 500bin‘i aştı.
Ülkemizde Google aramalarına baktığımız zaman yaz aylarında elektrikli bisiklet ve scooterlara artan bir ilgi görülülüyor.
Tablo: İkinci el otomobil, elektrikli otomobil, elektrikli bisiklet ve elektrikli scooterların karşılaştırılması
İnsanlık olarak iklim değişikliği ve çevre felaketlerinin önüne geçmek için koyulan “sıfır karbon” hedefini sürekli erteleyerek radikal kararlar vermekte zorlanıyoruz. Global bir dalgınlık ve procrastination krizi yaşadığımız bu dönemde bu adımları atacak yöneticilere ve zorlayıcı faktörlere ihtiyacımız olduğu muhakkak.